Türkiye'de bireysel silahlanma: Ekonomik maliyeti ve potansiyel riskleri
Küresel askeri harcamalar, jeopolitik gerilimlerin artmasının etkisiyle geçtiğimiz yıl reel olarak yıllık yüzde 6,8 yükselerek 2,443 trilyon dolar ile rekor kırdı. Küresel askeri harcamaların 9 yıldır art arda yükseldiği ve son 3 yıldır rekor yenilediği Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) askeri harcama verilerinden sonra ise bireysel silahlanmanın maliyeti merak konusu olmaya başladı. Buna göre küresel çapta önemli bir sorun olan kayıtsız silahların yanında ülkemizde yasal yollarla silah edinebilmek için silah taşıma, bulundurma ve av tüfeği ruhsatları gibi farklı türde ruhsatlar bulunmaktadır. Her yıl ocak ayında yeniden düzenlenen bu ruhsatların ücretleri, satın alınan silahın türüne göre mevzuat gereği değişkenlik göstermektedir. Silah bulundurma ruhsatı, bir kişinin evinde veya iş yerinde silah bulundurabilmesi için alması gereken bir izin türüdür. 2024 yılında 5 yıl silah bulundurma ruhsatı için gerekli harç ücreti 17.566 TL, bulundurma kart bedeli ise 750 TL olarak belirlenmiştir. Silah taşıma ücretinde ise bir silahın taşınabilmesine izin verilmesi nedeniyle farklı bir ücretle karşılaşılmaktadır. 2024 yılında 5 yıl için açıklanan silah taşıma harç ücreti 54.889,50 TL, taşıma kart bedeli ise 1.000 TL olarak belirlenmiştir. 2024 yılında yivli av tüfeği bulundurma ruhsatının harç bedeli 5 yıl için 17.556 TL, yivli av tüfeği taşıma ruhsatının harç bedeli ise yine 5 yıl geçerli olacak şekilde 54.889,50 TL olarak açıklanmıştır. Yivsiz av tüfeği ruhsatnamesi de 2024 yılında 5 yıl için 424,70 TL olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda 21 yaşını doldurmuş ve silah bulundurmasına engel olmayan her birey ilgili yerlere müracaat ederek belirli süreçler ve gerekli belgeler altında silah sahibi olabilmektedir. Umut Vakfı’nın aktardığına göre araştırmalar Amerika’da 2005 yılında 12.000 silahlı şiddet vakasının yıllık maliyetinin 100 milyar dolar olduğunu göstermektedir. Araştırma Türkiye’deki cinayet vakalarına uyarlandığında yıllık sosyal maliyet 5 milyar dolar olarak tahmin edilmektedir. Aynı araştırma, silahların ruhsatlı veya ruhsatsız olmasının suça karışmada bir engel teşkil etmediğini göstermekte ve ruhsatlı silahların ortalama suça karışma süresini 5,7 yıl olarak göstermektedir. Bu kapsamda Umut Vakfı, "bireyin kendini veya yakınlarını korumak için edindiği silahların %57’sinin yakınlarına doğrultuğu" uyarısında bulunmaktadır.