TCMB yanıtladı: Otomotiv pazarını hangi faktörler şekillendiriyor?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2024 yılı birinci çeyrek Finansal İstikrar Raporu'nu yayımladı. Finansal istikrara ilişkin güncel görünüm ve risklere yönelik hazırlanan analiz ve değerlendirmelerin yer aldığı raporda, otomotiv sektöründeki gelişmeler de ele alındı. Sıfır otomobil satışlarının tarihsel ortalamasının oldukça üzerinde seyrederken, taşıt kredilerinin büyüme eğiliminde büyüme kısıtlarının ve taşıt fiyatlarındaki yüksek seyrin de etkisiyle belirgin bir yavaşlama gerçekleştiği bildirildi. Bu durumun ise pazardaki soğumanın temel sebeplerinden biri olduğu aktarıldı. Kaynak: TCMB - Finansal İstikrar Raporu Raporda, "Yıl sonu ve 2024 yılı ilk çeyreğinde firmaların taşıt satışlarında uyguladıkları kampanyalar ve taşıt tedarikindeki normalleşme birinci el otomobillere olan talebin canlı kalmasında belirleyici olmuştur. Buna karşılık, taşıt fiyatlarına göre kademeli olarak uygulanan kredi değer oranı düzenlemesinde fiyat güncellemesine gidilmemesi taşıt alımlarında kredi kullanımını önemli ölçüde yavaşlatmıştır" ifadelerine de yer verildi. Öte yandan, devri yapılan taşıt adetlerinin 2023 yılı üçüncü çeyreğinden bu yana gerilemeye devam ettiği, taşıt sahiplik oranının ise son yıllardaki artışını sürdürerek yüzde 18 olduğu kaydedildi. İkinci el taşıt devirlerinde gözlenen yavaşlamanın da sıfır araç satışlarındaki avantajlı koşullar ile ilişkili olduğu bildirildi. Kaynak: TCMB - Finansal İstikrar Raporu Son dönemde otomobil satışlarındaki artışta kampanyaların etkili olduğunun belirtildiği TCMB raporunda, "Taşıt kredisi kullanımları 2023 yılının ikinci yarısından itibaren zayıf bir seyir izlerken, taşıt arzının artması ve kampanyalar birinci el araç satışlarını artırabilmektedir" ifadeleri yer aldı. Avrupa Birliği'nin yeni otomobillerde zorunlu hale getirdiği 'Genel Güvenlik Yönetmeliği (GSR), Türkiye'de 7 Temmuz'da yürürlüğe girecek. Bu tarihten sonra, markaların ellerindeki GSR kapsamına girmeyen araçlar satılamayacak. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD), markaların ellerindeki GSR kapsamına girmeyen stokları 7 Temmuz'a kadar eritmek adına kampanyalara hız verdiğini belirterek, bazı markaların ise bu kapsamda 'zararına' bile kampanya yaptıklarını bildirmişti. Bozkurt, "Nisan ayı sonunda açıklanan güvenlik normları gereği, 7 Temmuz'a kadar markaların araçları faturalandırması lazım. Bu durum, 12 ay boyunca satışı yapılabilecek bir otomobilin 2 ay içinde satılması zorunluluğunu doğurdu. Otomobil markaları 7 Temmuz'a kadar ellerinde kalan araçları satabilmek adına zararına bile kampanya yapıyorlar" ifadelerini kullanmıştı. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre Türkiye otomobil ve hafif ticari araç pazarı nisan ayında 20 ayın ardından ilk kez küçülmüştü. Buna göre, nisanda satışlar yüzde 22,3 daralmış ve pazar 75 bin 919 seviyesine gerilemişti. Otomotiv pazarında en son daralma ise Ağustos 2022'de yaşanmıştı.