Haftanın öne çıkan 10 gelişmesi (9 Eylül - 14 Eylül)

Merkez Bankası (TCMB), Piyasa Katılımcıları Anketi'nin sonuçlarını yayımladı. Buna göre ankette, katılımcıların 2024 sonu dolar/TL beklentisi 37,16 TL olurken, 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi aynı anket döneminde 42,43 TL olarak belirlendi. Bir önceki dönemde beklentiler sırasıyla 37,28 ve 42,03 TL olmuştu. Katılımcıların cari yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi de bu anket döneminde yüzde 43,14 seviyesinde ölçüldü. Bir önceki ankette bu beklenti yüzde 43,31 olarak belirlenmişti. Avrupa Merkez Bankası (ECB), eylül ayı toplantısı sonrasında mevduat faiz oranını 25 baz puan indirdiğini duyurdu. Böylelikle ECB, mevduat faizi oranını %3,75'ten %3,5'e indirdi.  Öte yandan ECB, politika faizi ve marjinal fonlama tesisinde de teknik ayarlama gerçekleştirdi. Bu ayarlamayla birlikte ana refinansman faizi ile marjinal fonlama tesisi 60 baz puan seviyesinde düşürülerek sırasıyla %3,65 ve %3,90’a çekildi. Böylece mevduat faizi ile ana refinansman faizi arasındaki fark 50 baz puandan 15 baz puana indirildi. Mevduat faizi ile marjinal borç verme oranı ile arasındaki fark ise 25 baz puanda sabit kaldı. ECB’nin faiz indirimi kararı ise yılın ikinci gevşeme adımı oldu. ABD Çalışma Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre ülkede enflasyon ağustos ayında yıllık bazda yüzde 2,5 artış kaydetti. Temmuz ayında yıllık artış yüzde 2,9 seviyesinde gerçekleşirken, ağustos ayına yönelik piyasanın artış beklentisi de yüzde 2,5 seviyesinde belirlenmişti. Yıllık bazda gerçekleşen yüzde 2,5'lik enflasyon ise Şubat 2021'den bu yana fiyat artışlarının baz etkisiyle en düşük düzeye indiğini gösterdi. Öte yandan, tüketici fiyatları aylık bazda yüzde 0,2 artış kaydetti. Piyasanın veriye ilişkin beklentisi de yüzde 0,2 artış gerçekleşmesi yönündeydi. Avrupa Merkez Bankası'nın faiz indirimi ve ABD enflasyon verilerinin ardından Fed'den faiz indirimi beklentisinin korunmasıyla altın fiyatlarında yükseliş hızlandı. Buna göre altının ons fiyatı 2 bin 586 dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Değeri ons altın ve dolar/TL ile hesaplanan gram altın ise 2 bin 800 lira eşiğinin üzerine çıkarak 2 bin 814 liradan haftayı kapattı. Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2024 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre 112 bin kişi azalarak 3 milyon 167 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,4 puan azalarak yüzde 8,8 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 7 iken kadınlarda yüzde 12,4 oldu. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, 53 ildeki 747 arsayı satışa sundu. Buna göre bölgeye özel ürün anlanı, ticaret alanı, konut alanı, plansız alan, tarım alanı ve kentsel gelişim alanı olmak üzere farklı türlerdeki muhtelif arsalar, açık artırma yöntemiyle sahiplerini buldu. Arsaları satın almak isteyen kişiler ise yüzde 25 peşinat ve 24 ay vade imkanında yararlandı. ABD'de 5 Kasım'da yapılacak başkanlık seçimleri için geri sayım sürerken, Demokrat aday Harris ile Cumhuriyetçi aday Trump, ABC News kanalında yayınlanan ve yaklaşık 1,5 saat süren canlı yayında karşı karşıya geldi. Canlı yayının başında el sıkışan iki aday, zaman zaman hararetli geçen tartışma boyunca birbirinden farklı politika önerilerini sıralarken özellikle ekonomi, kürtaj ve sınır güvenliği konularında ciddi şekilde birbirinden farklılaştı. Geçtiğimiz hafta benzine gelen indirimin ardından bu hafta motorin fiyatında indirime gidildi. Buna göre motorinin litresine bugünden itibaren geçerli olacak şekilde ortalama 1 lira 50 kuruş indirim yapıldı. Benzin ve LPG fiyatlarında ise herhangi bir değişime gidilmedi. İndirimin ardından İstanbul Avrupa yakasında motorinin litresi 41,74 lira, Ankara'da 42,19 lira, İzmir'de 42,71 lira, Adana'da 42,94 lira, Bursa'da 42,11 lira, Antalya'da 42,72 lira, Diyarbakır'da ise 42,88 lira oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayına ilişkin finansal yatırım araçlarının reel getiri oranlarını açıkladı. Aylık en yüksek reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde %4,82, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %4,01 oranlarıyla külçe altında gerçekleşti. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından Euro %2,18, mevduat faizi (brüt) %1,64 ve Amerikan Doları %0,60 oranlarında yatırımcısına reel getiri sağlarken; Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) %0,68 ve BIST 100 endeksi %10,07 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde ise; Euro %1,40 ve mevduat faizi (brüt) %0,86 oranlarında yatırımcısına reel getiri sağlarken; Amerikan Doları %0,18, DİBS %1,44 ve BIST 100 endeksi %10,76 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. Bin liralık doğal gaz ve elektrik faturasının yüzde 60'ının halen devlet tarafından karşılandığını belirten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, "Yüksek gelir grubu için yeni bir çalışma yapacağız" dedi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da geliri yüksek kesimlere prensip olarak sübvansiyon verilmemesi gerektiğini belirterek, “Bunun yerine dar ve orta gelirli kesimleri hedeflememiz gerekli.” değerlendirmesinde bulundu.